आटपाडी: आटपाडी नगरपंचायतीत प्रभाग रचनेची प्रक्रिया आता निर्णायक टप्प्यावर आली असून, संबंधित अधिकारी व मुख्याधिकारी या प्रक्रियेत पूर्णतः व्यस्त आहेत. या प्रक्रियेत प्रत्येक टप्पा नियोजित वेळापत्रकानुसार पार पाडला जात असून, नागरिकांचा सहभाग महत्त्वाचा ठरणार आहे, कारण हरकती व सूचनांवरून अंतिम प्रभाग रचना निश्चित केली जाणार आहे.
प्रभाग रचना ही स्थानिक प्रशासन, विकास, प्रतिनिधित्व आणि मतदान प्रक्रियेसाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे. या प्रक्रियेत पारदर्शकता ठेवणे आणि नागरिकांना संधी देणे हा मुख्य उद्देश आहे. प्रारुप प्रभाग रचनेपासून ते अंतिम प्रभाग रचना प्रकाशित होईपर्यंतची प्रक्रिया अनेक टप्प्यांमध्ये विभागलेली आहे, ज्यामध्ये प्रत्येक टप्पा स्वतंत्र महत्त्वाचा आहे.
सर्वप्रथम, प्रगणक गटाची मांडणी करण्यात आली. संबंधित नगरपंचायत मुख्याधिकारी यांच्या मार्गदर्शनाखाली ११ जून ते १६ जून, २०२५ दरम्यान ही मांडणी पूर्ण झाली. या टप्प्यात प्रभाग रचनेसाठी आवश्यक तज्ज्ञ गटाची स्थापन केली गेली आणि प्रत्येक सदस्याला कामाची जबाबदारी वाटप करण्यात आली. प्रगणक गटाचा प्रमुख उद्देश म्हणजे प्रभाग रचनेची सुरुवात सुसंगत आणि नीटनेटकी करणे.
यानंतर प्रारुप प्रभाग रचना तयार करण्याचा टप्पा सुरु झाला, जो अनेक उपकार्यांमध्ये विभागलेला होता. या प्रक्रियेची सुरुवात जनगणनेची माहिती तपासणे या टप्प्याने झाली. १७ जून ते १८ जून, २०२५ दरम्यान नागरिकांकडून प्राप्त झालेल्या जनगणनेच्या डेटाचा सखोल अभ्यास करण्यात आला. या टप्प्यात जुन्या डेटाशी सुसंगतता, त्रुटी शोधणे आणि आवश्यक सुधारणा करण्यावर विशेष लक्ष ठेवण्यात आले.
यानंतर स्थळ पाहणी सुरु झाली, जी १९ जून ते ०३ जुलै, २०२५ दरम्यान पार पडली. या टप्प्यात प्रभागामध्ये प्रत्यक्ष जाऊन जमीन, रस्ते, इमारती, शाळा, सार्वजनिक सुविधा आणि परिसराचे निरीक्षण करण्यात आले. हे निरीक्षण प्रभाग रचनेस वास्तविक माहिती प्रदान करते आणि नकाशावर दाखवलेल्या सीमांचे सत्यापन करण्यास मदत करते.
नंतर गुगलमॅपवर प्रभाग नकाशे तयार करणे हा टप्पा आला, जो ०४ जुलै ते १० जुलै, २०२५ दरम्यान पार पडला. या टप्प्यात डिजिटल नकाशांवर प्रभाग सीमांकन केले गेले, तसेच प्रमुख ठिकाणे, सार्वजनिक सुविधा आणि रस्त्यांचे नकाशे तयार करण्यात आले. या डिजिटल नकाशांचा उद्देश म्हणजे नंतरच्या टप्प्यांसाठी मार्गदर्शन मिळवणे आणि नागरिकांना सुलभतेने माहिती देणे.
यानंतर नकाशावर निश्चित जागेवर प्रत्यक्ष तपासणी करण्यात आली, जी ११ जुलै ते १७ जुलै, २०२५ दरम्यान पार पडली. या टप्प्यात प्रभाग सीमांचे प्रत्यक्ष सत्यापन करून आवश्यक बदल सुचवण्यात आले. नकाशावर दाखवलेल्या प्रभागसीमा आणि प्रत्यक्ष जागा यातील जुळणी तपासणे महत्त्वाचे होते.
प्रारुप प्रभाग रचनेचा मसुदा तयार करून समितीने स्वाक्षऱ्या करणे हा पुढील टप्पा होता, जो १८ जुलै ते २९ जुलै, २०२५ दरम्यान पार पडला. या टप्प्यात प्रभाग रचनेचा मसुदा समितीकडे सादर करून आवश्यक मंजुरी घेण्यात आली. समितीने सर्व तपशीलांचा बारकाईने विचार केला, जेणेकरून अंतिम रचना सर्वांसाठी न्याय्य आणि सुसंगत ठरावी.
यानंतर जिल्हाधिकारी संबंधित नगरपंचायत मुख्याधिकाऱ्यांमार्फत राज्य निवडणूक आयोगास प्रारुप प्रभाग रचनेचा प्रस्ताव पाठविण्यात आला, जो ३० जुलै ते ०६ ऑगस्ट, २०२५ दरम्यान झाला. आयोगाची मान्यता मिळणे ही प्रक्रिया पुढील टप्प्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे, कारण त्याशिवाय प्रभाग रचनेस अंतिम रूप दिले जाऊ शकत नाही.
प्रारूप प्रभाग रचना प्रसिद्ध करून हरकती सूचना मागविणे हा पुढील टप्पा आहे, जो १८ ऑगस्ट ते २१ ऑगस्ट, २०२५ दरम्यान पार पडणार आहे. नागरिकांना आपले मत मांडता यावे यासाठी प्रारुप रचना सार्वजनिक केली जाणार आहे. नागरिकांकडून आलेल्या हरकती व सूचनांचा योग्य विचार करून अंतिम प्रभाग रचना निश्चित केली जाते.
यानंतर जिल्हाधिकारी किंवा अधिकृत अधिकारी हरकती सूचनांवर सुनावणी घेतील, जो २२ ऑगस्ट ते ०८ सप्टेंबर, २०२५ दरम्यान पार पडेल. यामध्ये नागरिकांनी दिलेल्या सूचनांचा गांभीर्याने विचार केला जातो, तसेच स्थानिक गरजा आणि परिसराचा समग्र विचार करून निर्णय घेतला जातो.
सुनावणीनंतर अंतिम प्रभाग रचना तयार करून नगर विकास विभागास सादर केली जाते, जी ०९ सप्टेंबर ते १५ सप्टेंबर, २०२५ दरम्यान पार पडेल. अंतिम प्रभाग रचनेवर हरकती व सूचनांवर आधारित शिफारशी करण्यात येतात.
अंतिम टप्पा म्हणजे राज्य निवडणूक आयुक्तांची मान्यता मिळणे आणि अधिसूचनेद्वारे अंतिम प्रभाग रचना प्रकाशित करणे, जी २६ सप्टेंबर ते ३० सप्टेंबर, २०२५ दरम्यान होणार आहे.
नगरपंचायतीच्या या संपूर्ण प्रक्रियेत नागरिकांचा सहभाग महत्त्वाचा आहे. हरकती व सूचनांवर आधारित निर्णय घेऊन प्रभाग रचना अंतिम स्वरूपात निश्चित केली जाणार आहे. या प्रक्रियेत पारदर्शकता आणि सुसंगतता राखणे ही प्रशासनाची प्राथमिक जबाबदारी आहे, ज्यामुळे नागरिकांचा विश्वास व सहभाग अधिक दृढ होतो.
नगरपंचायतीतील प्रभाग रचनेच्या या महत्त्वाच्या टप्प्यात नागरिकांनी सक्रिय सहभाग घेणे आवश्यक आहे, जेणेकरून स्थानिक विकास आणि प्रतिनिधित्व यातील निर्णय सर्वांसाठी न्याय्य ठरू शकेल.
