माणदेश एक्सप्रेस न्यूज | ठाणे :
यंदाची भाद्रपद पौर्णिमा खगोलप्रेमींसाठी एक खास खगोलीय मेजवानी घेऊन येत आहे. येत्या रविवार, ७ सप्टेंबर २०२५ रोजी होणारे खग्रास चंद्रग्रहण हे देशभरातून स्पष्टपणे पाहता येणार असून, या वेळी पौर्णिमेचा चंद्र लालसर किंवा तपकिरी छटा धारण करणार आहे. त्यामुळे या चंद्रग्रहणाला “लाल चंद्राचा साक्षात्कार” असे म्हटले जात आहे.
पंचांगकर्ते आणि खगोल अभ्यासक दा. कृ. सोमण यांनी दिलेल्या माहितीनुसार,
चंद्रग्रहणाची सुरुवात : रात्री ९ वाजून ५७ मिनिटांनी
खग्रास (पूर्ण ग्रहण) कालावधी : रात्री ११.०० ते १२.२३
ग्रहण सुटण्यास सुरुवात : रात्री १२.२३
ग्रहणाची पूर्ण समाप्ती : उत्तररात्री १.२७
या वेळेत चंद्र पृथ्वीच्या छायेत पूर्णपणे झाकला जाईल आणि तेजस्वी पांढऱ्या चांदण्याऐवजी लालसर-तपकिरी रंगाचा “ब्लड मून” दिसेल. हे दृश्य कोणत्याही दुर्बिणी किंवा विशेष साधनांशिवाय डोळ्यांनी सहज पाहता येणार आहे.
हे खग्रास चंद्रग्रहण केवळ भारतापुरते मर्यादित नसून, आशिया, आफ्रिका, युरोप, ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंडमधूनही पाहता येईल. त्यामुळे जगभरातील खगोलप्रेमींचे डोळे या घटनेकडे लागले आहेत.
असा अद्भुत “पूर्ण चंद्रग्रहण” पाहण्याची पुढील संधी ३ मार्च २०२६ रोजी मिळणार आहे. त्यामुळे ७ सप्टेंबरचे हे खग्रास चंद्रग्रहण सर्वांसाठी दुर्मिळ अनुभव ठरणार आहे.
देशभरात खगोल अभ्यासक, खगोल मंडळे तसेच शाळा–महाविद्यालयांमधील विज्ञानवर्ग या खगोलीय घटनेचा अनुभव घेण्यासाठी विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करत आहेत. अनेक शहरांमध्ये “स्काय वॉच” शिबिरे, दुर्बिणीद्वारे निरीक्षण सत्रे आणि जनजागृती कार्यक्रम घेण्यात येणार आहेत.
भारतीय संस्कृतीत ग्रहणाला विशिष्ट धार्मिक महत्त्व आहे. चंद्रग्रहणाच्या काळात मंदिरांचे दरवाजे बंद ठेवण्याची परंपरा पाळली जाते. ग्रहण संपल्यानंतर स्नान, जप, दान यांचा विधी करण्याची प्रथा आहे. त्यामुळे खगोलप्रेमींसोबतच धार्मिकदृष्ट्याही या घटनेकडे मोठ्या उत्सुकतेने पाहिले जात आहे.
