माणदेश एक्सप्रेस न्यूज | आरोग्य विशेष :
आपल्या रोजच्या जेवणातील अत्यावश्यक भाजी म्हणजे टोमॅटो. सलाड असो, भाजी असो किंवा सूप – टोमॅटो जवळपास प्रत्येक पदार्थात वापरला जातो. मुलांपासून मोठ्यांपर्यंत सर्वांनाच टोमॅटो आवडतो. टोमॅटो खाण्याचे आरोग्यास अनेक फायदेही आहेत, मात्र यातील बिया आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत की घातक – याबद्दल अनेकांना संभ्रम असतो. विशेष म्हणजे काहीजण या बिया काढून टाकून टोमॅटो खातात, तर काहीजण बियांसकट खातात. तर या बियांचे नेमके फायदे आणि तोटे कोणते? चला जाणून घेऊया…
✅ टोमॅटोच्या बियांचे आरोग्यदायी फायदे
1) अँटिऑक्सिडंट्सचा उत्तम स्रोत
टोमॅटोच्या बियांमध्ये लाइकोपीन, बीटा-कॅरोटीन आणि फिनोलिक कंपाऊंड्स असतात. हे घटक शरीरातील पेशींना नुकसानापासून संरक्षण देतात आणि कर्करोगासारख्या गंभीर आजारांचा धोका कमी करण्यास मदत करतात.
2) पचन सुधारते
बियांमध्ये चांगल्या प्रमाणात तंतुमय पदार्थ (फायबर) असल्याने पचनक्रिया सुरळीत राहते. बद्धकोष्ठता, पोट साफ न होणे यांसारख्या त्रासातही याचा फायदा होतो.
3) हृदयविकाराचा धोका कमी होण्यास मदत
टोमॅटोच्या बियांमध्ये थोड्या प्रमाणात ओमेगा-3 फॅटी अॅसिड्स असतात. हे रक्त पातळ ठेवायला मदत करतात आणि रक्ताभिसरण सुधारतात, त्यामुळे हृदयाच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त.
4) त्वचा आणि केसांसाठी फायदेशीर
बियांतील व्हिटॅमिन्स आणि अँटिऑक्सिडंट्स त्वचेला नैसर्गिक तजेला देतात, सुरकुत्या टाळतात आणि केस गळण्यावरही काही प्रमाणात नियंत्रण करतात.
⚠️ टोमॅटोच्या बिया ‘या’ लोकांनी टाळाव्यात
जरी टोमॅटोच्या बियांचे अनेक फायदे असले, तरी काही आरोग्य स्थितींमध्ये या बिया त्रासदायक ठरू शकतात.
1) अॅसिडिटी आणि IBS असणारे लोक
ज्यांना अॅसिडिटी, पोटात गॅस किंवा इरिटेबल बाउल सिंड्रोम (IBS) चा त्रास आहे, त्यांनी टोमॅटोच्या बिया खाल्ल्यास पोट फुगणे, गॅस, जळजळ आणि पोटदुखी वाढू शकते.
➡️ अशा लोकांनी बिया काढून टोमॅटो वापरल्यास योग्य.
2) किडनी स्टोनचा धोका असलेले रुग्ण
टोमॅटोच्या बियांमध्ये ऑक्सलेट्स असतात, जे किडनी स्टोन वाढण्यास कारणीभूत ठरू शकतात.
➡️ ज्यांना वारंवार स्टोनचा त्रास होतो, त्यांनी टोमॅटोच्या बिया टाळणे चांगले.
3) पचनसंस्था कमजोर असणारे
ज्यांची पचनसंस्था कमजोर आहे किंवा सतत ढेकर-गॅस-अपचन यासारख्या समस्या आहेत, त्यांनी देखील बिया मर्यादित प्रमाणातच सेवन कराव्यात.
आरोग्यदायी व्यक्तींनी मापात टोमॅटो आणि त्याच्या बिया खाण्यात काहीच धोका नाही. मात्र वरील त्रास असणाऱ्यांनी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. रोज मोठ्या प्रमाणात टोमॅटोचे सेवन करणेही टाळावे.
| फायदा | धोका |
|---|---|
| पचन सुधारते | अॅसिडिटी आणि गॅस वाढू शकतो |
| हृदयासाठी चांगले | किडनी स्टोनचा धोका वाढू शकतो |
| त्वचा-केस सुंदर | IBS असल्यास त्रास |
| अँटिऑक्सिडंट्स भरपूर | जास्त प्रमाणात सेवन नको |
“शरीराला जे suits होतं तेच खा. सर्वांवर एकच नियम लागू होत नाही. टोमॅटोचा वापर रोजच्या आहारात नक्की करा, पण त्रास असल्यास बिया काढून खा.”
टोमॅटोच्या बिया स्वतःमध्ये पोषक आणि फायदेशीर आहेत, पण काही आरोग्यस्थितीत सावधगिरी गरजेची आहे. त्यामुळे अंधाधुंदपणे बिया घातक आहेत किंवा अत्यंत लाभदायक आहेत असे समजू नये. शरीराची गरज आणि परिस्थिती पाहून सेवन करणेच योग्य.
