सरकारचा मोठा निर्णय! ८ व्या वेतन आयोगानंतर ‘असा’ होईल पगाराचा फॉर्म्युला — जाणून घ्या तपशील

माणदेश एक्सप्रेस न्यूज | नवी दिल्ली :

केंद्र सरकारने ८ व्या वेतन आयोगाच्या टर्म्स ऑफ रेफरन्सला मंजुरी दिल्यानंतर देशभरातील ५० लाखांहून अधिक केंद्रीय कर्मचारी आणि ६५ लाखांहून अधिक पेन्शनधारकांच्या अपेक्षा शिगेला पोहोचल्या आहेत. निवृत्त न्यायमूर्ती रंजन देसाई यांच्या अध्यक्षतेखालील हा आयोग येत्या काही महिन्यांत अहवाल सादर करणार असून त्यानंतर कर्मचाऱ्यांच्या वेतनात ऐतिहासिक वाढ होण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.

फिटमेंट फॅक्टर — पगारवाढीचं मुख्य सूत्र

वेतन आयोगात सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे फिटमेंट फॅक्टर. याच्या आधारेच मूळ वेतनात वाढ निश्चित केली जाते. ७ व्या वेतन आयोगात फिटमेंट फॅक्टर २.५७ होता. यंदा कर्मचारी संघटनांनी किमान २.५७ चा फॅक्टर ठेवावा अशी मागणी केली आहे, तर काही ठिकाणी तो २.८६ पर्यंत जाण्याची मागणीही पुढे आली आहे.

तथापि, अर्थतज्ज्ञांचे मत यापेक्षा कमी आहे. विविध आर्थिक संस्थांच्या अंदाजानुसार फिटमेंट फॅक्टर १.८ ते २.४६ च्या दरम्यान राहू शकतो. कोटक इन्स्टिट्यूशनल इक्विटीजनुसार फिटमेंट फॅक्टर १.८ असेल तर कर्मचाऱ्यांच्या पगारात प्रभावी वाढ १३%च्या आसपास होईल, तर अ‍ॅम्बिट कॅपिटलनुसार १.८३ ते २.४६ दरम्यान असल्यास वाढ १४% ते ३४% दरम्यान राहू शकते.

₹३४,००० पगार असेल तर किती वाढ?

सध्या किमान वेतनासह डीए (महागाई भत्ता) मिळून अनेक कर्मचाऱ्यांचा पगार अंदाजे ₹३४,००० च्या आसपास येतो. हा डीए सध्या ५८% आहे. वेतन आयोग लागू होताच हा डीए रिसेट होऊन शून्य होईल. त्यानंतर नवीन मूळ वेतनावर आधारित डीए पुन्हा वाढत जाईल.

८ व्या वेतन आयोगानुसार संभाव्य वेतन असे —

यामुळे सध्या ₹३४,००० चा पगार असणाऱ्याचा ८ व्या वेतन आयोगानंतरचा अंदाजित पगार साधारणपणे ₹३६,००० ते ₹४८,००० च्या दरम्यान जाऊ शकतो. अर्थात HRA, TA आणि इतर भत्ते वेगळे जोडले गेले की एकूण पगार यापेक्षा अधिक राहील.

डॉ. एक्रॉयड सूत्र काय सांगतं?

वेतन निर्धारणात महत्त्वाच्या मानल्या जाणाऱ्या डॉ. एक्रॉयड सूत्रानुसार, ग्राहकांच्या दैनंदिन गरजांनुसार बदलणाऱ्या वस्तूंच्या किंमतींचा विचार करून जीवनावश्यक खर्च मोजला जातो. यावरून कर्मचाऱ्यांच्या मूलभूत खर्चात झालेली वाढ पाहून वेतन वाढ प्रस्तावित केली जाते.

DA शून्यावर का आणतात?

प्रत्येक वेतन आयोगानंतर महागाई भत्ता रीसेट केला जातो. ७ व्या वेतन आयोगाच्या वेळीही महागाई भत्ता १२५% वरून शून्य करण्यात आला होता. त्यामुळे सुधारित पगार मिळूनही प्रारंभी वाढ कमी वाटते, पण पुढील काही वर्षांमध्ये DA वाढत गेल्यानंतर प्रत्यक्ष पगारात लक्षणीय वाढ दिसते.

कधी लागू होणार?

८ व्या वेतन आयोगाचे काम पुढील काही महिन्यांत पूर्ण होण्याची अपेक्षा आहे. शिफारसींना केंद्रीय मंत्रिमंडळाची मंजूरी मिळाल्यानंतर २०२६ पासून नवा वेतन आयोग लागू होण्याची शक्यता तज्ज्ञांनी वर्तवली आहे.

कर्मचाऱ्यांमध्ये नव्या अपेक्षा

केंद्रीय कर्मचारी संघटना जीवनावश्यक खर्चात झालेली वाढ, महागाई आणि जीवनशैलीमधील बदल यांचा आधार देत जास्त फिटमेंट फॅक्टरची मागणी करत आहेत. या पगारवाढीमुळे खाजगी क्षेत्रातही वेतन वाढीचा दबाव निर्माण होणार असून अर्थव्यवस्थेतील खप वाढून बाजाराला बळ मिळू शकते, असा अर्थतज्ज्ञांचा अंदाज आहे.

सध्याचा अंदाज असं सांगतो की, ₹३४,००० पगारधारक कर्मचारी ८ व्या वेतन आयोगानंतर किमान ₹३६,००० ते ₹४८,००० च्या दरम्यान पगार घेऊ शकतील. अंतिम आकडे मात्र वेतन आयोगाचा अहवाल आणि केंद्र सरकारचा निर्णय यावर ठरणार आहेत.